Zmarł Sir Roger Scruton – wielki przyjaciel Polski

Po kilku miesiącach walki z rakiem zmarł brytyjski filozof Roger Scruton – pisarz, kompozytor, komentator polityczny i wielki przeciwnik komunizmu.

Ten 75-letni filozof był bez wątpienia najważniejszą postacią w współczesnego konserwatyzmu anglosaskiego. W 2016 roku Królowa Elżbieta nadała mu tytuł szlachecki za zasługi dla filozofii i edukacji. Gościnnie wykładał filozofię na uniwersytecie St. Andrews i prowadził seminarium magisterskie na Uniwersytecie Oxfordzkim. To autor ponad 30 książek, przetłumaczonych na wiele języków w tym również na polski. Dotykał w nich szerokiego spektrum tematów, począwszy od ekonomii, przez politykę, po religię i estetykę. Zasłynął w latach ’80-tych, pomagając w stworzeniu podziemnej organizacji zrzeszającej akademików w Europie Wschodniej, za co został nagrodzony czeskim Medalem Za Zasługi przez Prezydenta Vaclava Havla w 1998 roku. Co ciekawe, Scruton nie pochodził z rodziny o konserwatywnych poglądach, jego ojciec był nauczycielem i aktywnym działaczem Partii Pracy, a on dopiero pod wpływem wydarzeń z roku 68’, jakich doświadczył osobiście podczas pobytu na stypendium w Paryżu, stał się konserwatystą.

Brytyjski filozof od pół roku walczył z rakiem. Informacja o śmierci Scrutona pojawiła się na oficjalnej stronie filozofa. „Z wielkim smutkiem zawiadamiamy o śmierci Sir Rogera Scrutona. Umiłowany mąż Sophie, uwielbiany ojciec Sama i Lucy oraz ceniony brat Elżbiety i Andrei, zmarł w niedzielę 12 stycznia (…) Walczył z rakiem przez ostatnie 6 miesięcy. Jego rodzina jest ogromnie dumna z niego i ze wszystkich jego osiągnięć” – czytamy.

W sytuacji, kiedy na zachodnich uniwersytetach konserwatyzm stał się drugim imieniem szatana i został całkowicie wyrugowany z dyskursu akademickiego, Roger Scruton dokonał jego rehabilitacji. Uczynił z myśli konserwatywnej w filozofii ponownie dziedzinę akademicką oraz udzielił jej głosu w wykładach dla studentów na wielu uniwersytetach. Tym samym staje obok takich autorów jak: Allan Bloom, Gertruda Himmelfarb, Irving Kristol, ale także publicystów i polityków jak: William Bennett, Robert Bork, Patrick Buchanan czy przedstawicieli młodszego pokolenia jak Ann Coulter. U nas w kraju ukazały się niemal wszystkie najważniejsze publikacje Rogera.

„Kultura jest jednak źródłem wiedzy: wiedzy emocjonalnej, dotyczącej tego, jak należy postępować i co należy czuć. Przekazujemy tę wiedzę poprzez ideały i przykłady, poprzez obrazy, mity i symbole. Przekazujemy ja poprzez formy i rytmy muzyki, jak również poprzez porządki i wzory naszej architektury. Takie ekspresje kulturowe rodzą się jako lekarstwo na kruchość ludzkiego istnienia i ucieleśniają zbiorową świadomość, że jesteśmy zależni od rzeczy, nad którymi nie mamy kontroli” – pisał Scruton w pracy „Dlaczego kultura jest ważna”.

Co ciekawe impulsem do rozpoczęcia rozważań z dziedziny filozofii polityki nie było dla Scrutona uczestnictwo w konkretnych wydarzeniach. To właśnie osobiste doświadczenie związane z pobytem w krajach „realnego socjalizmu” uformowało ostatecznie konserwatywny światopogląd i postawę autora. Krytyka komunizmu stanowi punkt wyjścia dla całej jego twórczości. Jak sam wyznaje: „Przebudzeniem był dla mnie wyjazd do Polski i Czechosłowacji w 1979 roku. Na własne oczy zobaczyłem to, co widział Orwell walczący u boku komunistów podczas hiszpańskiej wojny domowej i co przejmująco opisał w Roku 1984. Zobaczyłem, w jaki sposób fikcje zalewające mózgi moich marksistowskich kolegów przekładają się na fakty. Przekroczyłem granicę Hobsbawmii i poczułem diabelski czar zupełnie odczarowanego świata”.

Rok temu prezydent Andrzej Duda odznaczył Rogera Scrutona Orderem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej brytyjskiemu filozofowi i pisarzowi za zasługi w umacnianiu przemian demokratycznych w Polsce.

Udostępnij przez: