Rozwój technologiczny czasu pandemii zmniejsza “szarą strefę”
Według ekspertów Polskiego Instytutu Ekonomicznego pandemia przyspieszy rozwój technologii informacyjnych, które ograniczą szarą strefę w polskiej gospodarce do minimum. Obecnie w większości branży nie przekracza ona 10 proc.
Badania przeprowadzone przez Polski Instytut Naukowy wykazują, że według 30 proc. firm udział szarej strefy w obrotach ich branży nie przekraczał 10 proc., a co dziesiąta firma stwierdziła, że jest wyższy niż 20 proc. Do szarej strefy należą trzy rodzaje działalności – ukrytej (sprzedaż bez faktury), nieformalnej (praca nierejestrowana) oraz nielegalnej. W trakcie badania wykazano, że znaczny odsetek (28 proc.) firm nie potrafiło ocenić, jaki jest jej zakres, a 19 proc. przedsiębiorstw uznało, że w ich branży szara strefa nie występuje. Badane przedsiębiorstwa inaczej oceniły skalę udziału pracujących bez umowy wśród pracowników ich branży. Co trzecia firma uważa, że zjawisko pracy bez umowy w ich branży nie występuje, zaś 24 proc. nie potrafi ocenić skali zjawiska. Według 24 proc. firm, udział pracujących bez umowy stanowi mniej niż 10 proc., zaś 12 proc. uważa, że przekracza 20 proc.
Najmocniejsza szara strefa jest w działalności usługowej, gdzie aż 26 proc. osób pracuje bez umowy, w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej ta liczna sięga 20 proc., a w działalności związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (16 proc.). Restrykcje wprowadzone w ramach walki z pandemią wymusiły szersze wykorzystywanie w przedsiębiorstwach technologii cyfrowych, które sprzyjają transparentności biznesu. Wyniki badania przeprowadzonego przez Polski Instytut Ekonomiczny pokazują, że zmiany wywołane przez pandemię COVID-19 przyspieszyły, odkładane latami, decyzje dotyczące transformacji cyfrowej. Przed lockdownem 74 proc. firm nie inwestowało w technologie informacyjne i komunikacyjne, a podczas pandemii wykorzystuje je już ponad 90 proc.
W 2020 r. prawie 70 proc. firm skorzystało z podpisu elektronicznego i elektronicznego obiegu dokumentów, a realizacja Programu Polski Bezgotówkowej spowodowała dynamiczny rozwój transakcji bezgotówkowych.W 2020 r. została przekroczona liczba 1 mln terminali płatniczych funkcjonujących na rynku, podczas gdy jeszcze w 2016 r. 77 proc. punktów sprzedaży nie akceptowało kart płatniczych. Rozwojowi transakcji bezgotówkowych sprzyja malejący odsetek klientów „nieubankowionych”, coraz większe zagęszczenie infrastruktury płatniczej oraz presja klientów zadowolonych, że nie muszą nosić przy sobie gotówki.
W badaniu Polskiego Instytutu Ekonomicznego pn. Foresight Polska 2035 aż 86 proc. ekspertów uznało, że pandemia COVID-19 spowoduje przyspieszenie rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych, które doprowadzą do ograniczenia szarej strefy w polskiej gospodarce. Według większości ekspertów, lata 2026-2035 to okres, w którym rozwój technologii ICT będzie na tyle wysoki, że ograniczy szarą strefę. Połowa ekspertów uznała, że zdarzy się to nie później niż w 2028 r. Oszacowane, na podstawie wypowiedzi ekspertów, prawdopodobieństwo wystąpienia takiego rozwoju w Polsce technologii informacyjnych i komunikacyjnych, który ogranicza szarą strefę w kraju, jest wysokie i osiąga poziom bliski 80 proc. Przyspieszenie transformacji cyfrowej w okresie pandemii (zwłaszcza rozwój transakcji bezgotówkowych) sprawia, że optymizm ekspertów wydaje się uzasadniony.
